Herbata Ilex Guayusa, jak parzyć, właściwości

Ilex Guayusa, czyli ostrokrzew gujański słusznie nazywany jest siostrą yerba mate. Miłośnikom ostrokrzewu paragwajskiego nie trzeba przedstawiać tego kolejnego z rodziny ostrokrzewów, który swą popularność zawdzięcza kofeinie. Substancji wcale nie tak powszechnej w przyrodzie. Czy można zaryzykować stwierdzenie, że gdyby nie kofeina, na niektóre rośliny człowiek nigdy nie zwróciłby uwagi? Jako herbaciarz i entuzjasta yerba mate mam nadzieję, że nie. Fakt jest jednak taki, że to kawa i herbata są najpowszechniejszymi napojami na świecie. Większość z nas nie wyobraża sobie bez nich dnia. Podobnie rzecz ma się z yerba mate i guayusą, które odegrały podobną rolę w swojej części świata. Obie używane były od niepamiętnych czasów przez natywnych mieszkańców Ameryki Południowej i obu przypisywano magiczne wprost właściwości. Obie były stosowane przez myśliwych dla zwiększenia koncentracji i odpędzenia snu. Wreszcie obie pełniły i do dziś pełnią ważną rolę społeczną.

Co to jest guayusa?

Jest to mówiąc najprościej odpowiednik yerba mate występujący w dżungli u podnóża Andów. O ile ostrokrzew paragwajski, czyli yerba mate pobudza w centralnej i wschodniej części Ameryki Południowej, na styku Paragwaju, Brazylii i Argentyny, o tyle guayusę znaleźć można w Ekwadorze, Peru i Kolumbii. Jest to tak jak mate odmiana ostrokrzewu i tak jak i ona pobudza i wspomaga zdrowie. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z relacji misjonarzy z XVII i XVIII wieku, którzy opisali użycie tej rośliny przez miejscową ludność. Roślina ta jednak była w użyciu już od bardzo downa czego dowodzi znaleziony pęk liści w pochówki datowanym na szósty wiek naszej ery. Co ciekawe guayusą zainteresowali się Jezuici, którzy zasłynęli w innej części kontynentu z handlu yerba mate. Mimo to Ekwadorski ostrokrzew praktycznie nie zdobył popularności.

Co zawiera i jak działa guayusa?

• Działa pobudzająco, zawiera kofeinę, teobrominę oraz inne metyloksantyny, których połączenie daje wyraźne uczucie pobudzenia. Samej kofeiny jest tutaj około 19 mg na każdy gram liści co oznacza, że napar z łyżeczki suszu (ok. 2g) będzie porównywalny pod kątem kofeiny z przeciętnym kubkiem zielonej herbaty.
• Poprzez zawarte w guayusie katechiny kofeina uwalnia się stopniowo i daje pobudzenie nawet na kilka godzin.
• Ma działanie przeciwutleniające dzięki sporej zawartości polifenoli. Przeprowadzone badania porównujące pod tym kątem guayusę i herbatę pokazują, że zdolność wychwytywania wolnych rodników guayusa osiąga na poziomie 50%, a zdolność obniżania stresu oksydacyjnego na poziomie 60-80%. Właściwości przeciwzapalne były na tym samym poziomie.
• Obniża poziom cukru we krwi i sprzyja utracie wagi.
• Poprawia skupienie i uspokaja.
• Zawiera występującą też w herbacie L-teaninę.
• Dostarcza wielu witamin i minerałów.

Czy guayusa jest bezpieczna?

Oczywiście, że jest bezpieczna. Jest to napój szeroko przebadany i dopuszczony do spożycia. Ma długą tradycję bezpiecznego stosowania. Nie wykazuje efektów ubocznych innych niż te związane z kofeiną i ewentualną na nią nadwrażliwością lub jej nadużyciem. Pewne kontrowersje wiążą się z tradycyjną rolą tego napoju. Używano go do plemiennych rytuałów. Ceremonii kontaktów z duchami. Guayusa miała powodować świadome śnienie, ułatwiała kontakt z duchami przodków oraz stanowiła składnik ziołowej mieszanki halucynogennej zażywanej przez szamanów. Sama jednak nie wykazuje takich właściwości psychoaktywnych, które można by uznać w potocznym rozumieniu za narkotyczne.

Jak przygotować napar ilex guayusa?

Wbrew temu czego można by oczekiwać od naparu z ostrokrzewu, nie przygotowuje się go tradycyjnie w tykwie czy w ogóle przy użyciu akcesoriów do yerba mate. Wiele osób mimo to parzy guayusę jak yerba mate i nie ma z tym żadnego problemu poza temperaturą. Guayusę w odróżnieniu od yerba mate parzy się wrzątkiem co utrudnia picie przez metalową rurkę.

Najprostszym sposobem zaparzenia guayusy jest użycie około 2g suszu na kubek wrzątku. Parzenie powinno odbywać się w czasie około 5 minut. Napar należy odcedzić zupełnie jak herbatę lub inne zioła. Jeśli wolimy guayusę mocniejszą i bogatszą w kofeinę należy zwiększyć ilość suszu. Podobnie jeśli użyjemy chłodniejszej wody aby pić jak yerba mate.

Po więcej szczegółów zapraszamy do:
Health Benefits of Bioactive Compounds from the Genus Ilex, a Source of Traditional Caffeinated Beverages Ren-You Gan,† Dan Zhang,† Min Wang, and Harold Corke, Antioxidant and anti-inflammatory properties of Ilex guayusa tea preparations: a comparison to Camellia sinensis teas Madelein D Pardau, Andreia S P Pereira, Zeno Apostolides, June C Serem, Megan J Bester, A critical review of the composition and history of safe use of guayusa: a stimulant and antioxidant novel food Graham Wise, Adam Negrin