6 kolorów herbaty. Czym jest herbata?

Pamiętajmy, że wszystkie kolory herbaty jakie możemy spotkać pochodzą od jednej rośliny. Dawno temu, gdy Europejczycy odkrywali dopiero herbaciany napar panował pogląd, że herbata czarna i zielona pochodzą od różnych roślin. Jest to oczywiście nieprawda. Różne herbaty przechodzą różnorakie procesy w trakcie produkcji ale wszystkie one wywodzą się z jednego gatunku krzewu.

Jakie rodzaje herbaty możemy wyróżnić?

Przede wszystkim znaną każdemu herbatę czarną o ciemnych, niemal czarnych, niewielkich zwykle liściach dających aromatyczny napar w kolorze brązu z nutą bursztynu, miodu, lub czerwonego wina. Oto najpopularniejsza herbata na świecie i nam wszystkim najbardziej znana.

Kolejna to herbata zielona, mająca liście zielone w różnych odcieniach, od żółtawych przez oliwkowe po ciemną „choinkową” zieleń. Napar tych herbat jest jasny i łagodny o kolorze od słomkowo żółtego przez odcienie zieleni do zielono-żółtego. Jest to herbata, z którą wielu z nas się spotkało i którą wielu kosztowało. W Europie jednak zielona herbata nie przyjęła się, gdy pierwszy raz pojawiła się na naszym kontynencie i nadal najchętniej wybieramy czarną.

Następna, o której słyszeliśmy to herbata biała. Najzdrowsza i najszlachetniejsza mające listki w głównej mierze pokryte lekkim białym puszkiem, stąd pochodzi jej nazwa. Są ta najczęściej najmłodsze listki o największej zawartości dobroczynnych substancji. Jej napar ma barwę od blado żółtawej do żółtej, często opisywanej jako słomkowa. Potocznie uważamy jednak, że jej napar jest słaby, o delikatnym smaku.

Słyszeliśmy często jeszcze o herbacie czerwonej. Kojarzymy słowo Pu-Erh określające tę grupę herbat, lecz nie wiemy zwykle o niej za wiele. Jest to herbata post-fermentowana, sezonowana jak dojrzewające sery lub wino. Cechuje się brązowym odcieniem liści i często, przynajmniej gatunki wyższej jakości, prasowana jest w tak zwane ciastka o różnym kształcie. Napar tej herbaty jest ciemny, wręcz czarny lub brązowy o intensywnym, często ziemistym aromacie trudnym do pomylenia z innymi herbatami. Może właśnie z tego powodu nie jest to popularna herbata.

Kolejne dwa rodzaje herbat, które w naszych stronach są już mniej znane lub zgoła zupełnie obce to herbaty żółte oraz oolongi zwane herbatami turkusowymi.

Żółtą herbatę najprościej opisać jako herbatę kiszoną choć nie do końca odzwierciedla to proces jaki przechodzą liście herbaciane przed ich suszeniem. Cechuje się ciemno-zielonym kolorem listków o lekkim żółtawym połysku oraz żółtym naparem o specyficznym aromacie.

Herbaty niebieskie lub turkusowe to inaczej mówiąc herbaty, będące w połowie drogi między herbatą zieloną i czarną. Kolor mają różny, od zielonego lub zielonkawo-żółtego aż do jasno-brązowego lub brązowego, czasem nawet niemal czarnego. Po zaparzeniu zwykle rozwijają się w całe liście. Gama aromatów natomiast jest trudna do opisania ponieważ niebieskie herbaty serwują nam najbogatszy i najbardziej różnorodny bukiet smakowy.

Definicja herbaty

Wiemy już zatem, że herbata to także nazwa herbacianego suszu pochodzącego z rośliny herbacianej oraz nazwa naparu przygotowanego z tegoż suszu w różnych, sześciu kolorach.

I to tyle. Pozostałe „herbaty” z którymi się spotykamy na co dzień nie są już herbatami. W całym tym różnorodnym wachlarzu możemy spotkać różne napary owocowe i ziołowe, które potocznie, choć niepoprawnie nazywamy herbatami. Pamiętajmy jednak, że aby herbatę nazwać herbatą, musi ona w składzie zawierać liście pochodzące z krzewu herbacianego.

W ten sposób mamy już pełną definicję. Herbata to nazwa wiecznie zielonej rośliny z gatunku camellia, występującej w postaci krzewów i drzewek, popularnej w uprawie na całym świcie. Herbatę rozróżnia się w dwóch podstawowych gatunkach camellia sinensis oraz camellia asamica czyli herbata chińska i assamska. Słowem „herbata” określa się także przetworzony susz liści tych roślin służący do przygotowania naparu. W zależności od stopnia i sposobu przetworzenia znane jest sześć kolorów herbaty: czarna, zielona, czerwona czyli Pu-Erh, biała, żółta i niebieska czyli oolong. Herbata to także nazwa naparu przygotowanego z suszu herbacianego oraz potoczna nazwa innych naparów ziołowych i ich suszu.

Nie chciałbym Was zanudzać zbędną ilością słów, ale problem nazwy herbaty i rozdzielenia jej od innych naparów to coś z czym każdy herbaciarz wcześniej czy później będzie musiał się zmierzyć. Powinienem więc wyjaśnić skąd u nas taka wieloznaczność w słowie herbata.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok