Dlaczego kawa jest kwaśna? Kwaśność a kwasowość kawy
Autorem tekstu jest Adam Laska, właściciel marki Kafar (kafar.info), który prowadzi szkolenia związane z przygotowywaniem kawy.
Kiedy zapytasz przypadkowo wybraną osobę jaką lubi kawę, w większości przypadków odpowie: NIE KWAŚNĄ! Równolegle z roku na rok wzrasta liczba kawiarni serwujących kawę o podwyższonej kwasowości. Jak się w tym wszystkim połapać i z czego wynikają tak bardzo odmienne gusta? Obecność w kawie kwaśności może świadczyć zarówno o wysokiej, jak i niskiej jakości surowca. W celu odróżnienia od siebie obu rodzajów tego smaku, wprowadzono precyzyjne nazewnictwo określające, o jakim odczuciu mowa:
- Kwaśność – cierpki smak kawy świadczący o niskiej jakości. Określa wszelkie negatywne i drażniące odczucia mieszczące się w obrębie smaku kwaśnego.
- Kwasowość – odczucie owocowości i soczystości kawy. Utożsamiana z produktem wysokiej jakości.
Różnice pomiędzy powyższymi rodzajami smaku kwaśnego zauważymy już na poziomie chemii i przyczyn ich powstawania. Obecny w kawie kwas chlorogenowy odpowiada za powstawanie kwaśności charakterystycznej dla zleżałej kawy. Za kwasowość natomiast odpowiadają kwasy alifatyczne, w szczególności kwas cytrynowy, jabłkowy czy octowy.
Zdecydowana większość spożywanej na świecie kawy jest bardzo niskiej jakości i nieznanego pochodzenia. Ze względu na to, dużo mniej osób zetknęło się z pozytywnym obliczem kwasowości, wytwarzając tym samym stereotypowe traktowanie tego odczucia jako czegoś negatywnego w kawie.
Kwaśność kawy jest wynikiem wielu różnych wpływów. Jednym z nich jest niska jakość ziarna, której przejawami są: duża ilość defektów, niedojrzałość czy nadgnicie owoców. Smak kwaśny jest wtedy agresywny, przypomina ocet winny. Kwaśność jest również świadectwem starzenia się i utleniania tłuszczów na powierzchni kawy. Aby zatuszować powyższe niedoskonałości świadczące o złej jakości, ziarno wypala się bardzo ciemno, tracąc większość naturalnych smaków i aromatów na rzecz goryczy i spalenizny.
Kwasowość natomiast jest naturalnym smakiem owoców. Jej obecność w kawie świadczy o dobrej jakości. Takie ziarno wypala się jasno, gdyż nie niesie za sobą nieprzyjemnych odczuć, które trzeba ukryć. Kwasowość wzbogaca smak naparu, tworząc ze słodyczą i goryczką odczucie dopełniania się smaków.
Intensywność smaku kwaśnego zależy również od miejsca pochodzenia kawy. Każdy region charakteryzuje się indywidualnymi warunkami naturalnymi, wywierając ogromny wpływ na smak naparu. Zwolennicy kwasowości znajdą ją w kawach pochodzących z Afryki – szczególnie Kenii, Rwandy czy Etiopii. Ci, którzy stronią od łączenia smaku kwaśnego z kawą, z pewnością znajdą przyjemność w kawach pochodzących z Ameryki Środkowej i Południowej.
Dominacja smaku kwaśnego w naparze może być również wynikiem jego nieodpowiedniego przyrządzenia. Kwasowość, przypominająca niedojrzałe owoce, w tym przypadku będzie świadectwem niedoparzenia kawy. Dzieje się tak dlatego, że smak kwaśny szybciej ekstrahuje w naparze niż słodycz i goryczka. Stosując zbyt krótki czas parzenia lub za niską temperaturę, kawa nie ma szans na poprawne zaparzenie i odpowiedni balans smaków.
Smak kwaśny można analizować pod względem intensywności, ale też jakości i rodzaju. Mimo, że pierwsze skojarzenie poprowadzi nas myślami w kierunku owoców, podobnego smaku można doświadczyć również w innych postaciach, na przykład jako kefir czy ocet. Ukazuje to, jak szerokim pojęciem jest ten smak. Wszelkie dylematy i dyskusje względem tego odczucia powinny odbywać się ze świadomością, że kwasowość to kwaśność, ale kwaśność nie jest kwasowością.
