Dlaczego cenimy puszek na herbacianych pączkach?

Wiele herbat wysokiej jakości szczyci się w swym składzie pączkami liści herbacianych pokrytymi białym puszkiem. Nazwa białej herbaty pochodzi właśnie od tego srebrzystego puszku. Pokryte nim są najmłodsze listki oraz sam liściowy pączek. Nie należy tego pączka mylić z pączkiem kwiatowym, z którego rozwinie się kwiatostan herbacianego krzewu. Są to nierozwinięte liście, które wyrastają w kształcie cygara, z którego to „odwijają” się kolejne liście. Grubość pączka określa też zbiór, ponieważ zbiera się same pączki skoro tylko się pojawią, są one wtedy grubsze niż te, które zrywa się po rozwinięciu pierwszego liścia.

Włochate pączki są bardzo cenione przez herbaciarzy, bo cechują się wyjątkowym aromatem i słodkim smakiem. Mają także więcej kofeiny, której roślina używa do obrony przed insektami oraz więcej polifenoli, które są związane ze wzrostem liścia (a które zatracają się, gdy ten jest już duży i dojrzały).

Puchate pączki stały się cechą rozpoznawczą dla wielu jakościowych herbat. Poszukujemy tych srebrzystych kiełków w herbacie białej i zielonej. W czarnej i w Pu-Erh dzięki obróbce zauważamy je jako złocisto-pomarańczowe.

Po co roślinie herbaty włoski i jaki mają wpływ na smak?

Są to tak zwane trichomy. Występują na różnych roślinach, czasem obecne są w czasie całego życia liścia, czasem, jak w herbacie, są zrzucane, gdy liść podrośnie. Mają różne funkcje i budowę. W przypadku herbaty pełnią przede wszystkim rolę ochronną. Małe pączki herbaciane są szczególnie wrażliwe na owady oraz zbyt mocne promieniowanie słoneczne, między innymi dlatego, że skórka liścia jest jeszcze miękka, cienka i nie może zapewnić odpowiedniej ochrony.

Włoski ograniczają dostęp owadów do samego liścia. Zwyczajnie trudniej jest przedostać się owadom przez warstwę futerka, które w dodatku odstraszająco pachnie. Okazuje się, że olejki lotne odpowiadające za wspaniały i pożądany przez nas aromat herbaty, dla owadów są nieprzyjemne i jednym z ich zadań jest odstraszenie szkodników. Rola włosków jest tutaj duża, ponieważ to na nich gromadzi się olejek lotny i pachnie. Dla owadów to zła wiadomość, dla koneserów herbaty dobra. Więcej olejków uwięzionych w herbacianym puchu to więcej aromatu w naparze!

Inną ważną rolą trichomów jest ocienianie młodych listków. Blokują one zbyt intensywnie promieniowanie słoneczne, które nie dociera do samego liścia. Skutkiem tego jest więcej aminokwasów w pączku oraz mniej polifenoli obecnych w starszych liściach, odpowiadających za gorzki smak.

Niepozorne włoski na pączkach odpowiadają zatem za nuty umami w naparze, jego słodycz i bogactwo aromatów.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok