Jakie są rodzaje herbat

Na pytanie: „jakie są rodzaje herbat” można odpowiedzieć prosto lub zawile i to na wiele sposobów. Mówiąc prosto mamy sześć kolorów herbaty, które różnią się miedzy sobą przede wszystkim sposobem produkcji. To różne procesy jakim poddano zebrane liście herbaciane decydują o tym czy herbata jest czarna, zielona, biała, turkusowa, żółta czy ciemna czyli potocznie czerwona.

Rodzaje herbat – lista

• Herbata czarna jest najpopularniejsza na świecie, głównie w postaci tak zwanych ekspresówek. Produkuje się ją z liści herbacianych, które przeszły pełne utlenienie. Proces ten przypomina czernienie jakie znamy z obitych bananów, obranych jabłek czy ziemniaków.
• Herbata zielona produkowana jest z liści, które zostały podgrzane czy to na sucho czy w przypadku herbat japońskich za pomocą pary wodnej. Podgrzanie surowych liści dezaktywuje enzymy odpowiedzialne za utlenianie i pozostają one zielone. Przypomina to, by zostać przy warzywno-kulinarnych porównaniach, ugotowane ziemniaki które już nie czernieją.
• Herbaty oolong zwane potocznie turkusowymi, są w połowie drogi między herbatami zielonymi, a czarnymi. Ich produkcja jest skomplikowana i polega na częściowym utlenieniu liści, a następnie podgrzaniu ich tak jak przy produkcji herbat zielonych. Częste jest tutaj prażenie liści po ich wysuszeniu.
• Herbata biała produkowana jest z najmłodszych liści i pąków liściowych krzewu herbacianego, które pokryte są srebrnym puchem. Włoski te, liście herbaty wytracają gdy dojrzewają i to im herbata biała zawdzięcza nazwę. Proces produkcji sprowadza się praktycznie do samego suszenia liści.
• Herbata ciemna, zwana u nas potocznie czerwoną lub Pu-Erh przechodzi fermentacje mikroorganiczną. Porównać można to do sera pleśniowego. Początkowo wytwarza się herbatę zieloną, którą leżakuje się wiele lat co powoduje samoistne namnożenie się grzybów (pleśni) które doprowadzają do jej zmiany. Same grzyby nie są widoczne, odbywa się to w skali mikroskopowej. Przyśpieszona metoda produkcji tych herbat wykorzystuje kompostowanie w warunkach podniesionej wilgotności i temperatury. Herbaty te zwykle prasowane są w różnokształtne cegły.
• Herbata żółta podobnie jak ciemna początkowo wytworzona jest jako herbata zielona. Liście poddaje się procesowi parowania i krótkotrwałego, wielokrotnego duszenia w szczelnym opakowaniu. Herbata częściowo utlenia się, fermentuje i wchłania własne soki. Jest to najrzadszy typ herbaty.

Botaniczne rodzaje herbat

Jeśli chcielibyśmy natomiast odpowiedzieć na pytanie o rodzaje herbaty w sposób szerszy, musielibyśmy spojrzeć ponad jej kolorami. Znajdziemy tu jeszcze odmiany botaniczne i gatunki samej herbacianej rośliny. Główne dwie to herbata chińska i asamska, które różnią się wielkością rośliny, wielkością liści, nieco aromatem i znacznie smakiem.

Mamy do dyspozycji także niezliczoną liczbę kultywarów, czyli uprawianych przez plantatorów odmian botanicznych herbaty mających różne, porządane cechy jak odporność na mróz, wcześniejszy i obfitszy plon, konkretny aromat itd.

Inne podziały rodzajów herbaty

Rozróżnić można herbaty także według zbioru, z którego pochodzą. Nie każda herbata posiada na opakowaniu taką informację. Gdy jednak pojawia się to określenie, możemy doświadczyć różnic w profilu herbaty pochodzącej z pierwszego wiosennego, najbardziej cenionego zbioru, a tą ze zbioru letniego czy jesiennego. Zwykle zbiorów przeprowadza się około czterech, choć w krajach tropikalnych wygląda to zupełnie inaczej. Plon krzewy herbaciane dają tam niemal stale.

Inny podział herbaty może być związany z postacią samych liści. W przypadku herbat czarnych mamy do dyspozycji konkretną listę literowych skrótów określających który liść i w jakim stanie, znalazł się w herbacie. Przy innych herbatach, zwłaszcza zielonych, również spotkamy określenie czy jest to zbiór obejmujący pączek i kolejny liść czy może pąk i dwa liście. Przy prasowanych Pu-Erhach noszących cyfrowy kod, jedna z cyfr odpowiada za określenie jakości materiału liściowego. Najprościej powiedzieć, że im więcej pąków i im mniej połamane liście tym wyższa klasa herbaty. Na przeciwnym biegunie natomiast znajdziemy herbaty ekspresowe.

Jeszcze jeden, intuicyjny podział wiąże się z miejscem pochodzenia herbaty. Mowa może tu być o różnych krajach i kontynentach ale także regionach, a nawet konkretnych ogrodach. Pojawia się tu od razu definicja stylu herbaty, która mówi, że konkretna herbata na przykład biała Pai Mu Tan, czy zielona Sencha, mogą być wytwarzane w różnych krajach i znacznie się od siebie różnić. Jeśli chcieć wymienić same style herbaty, choćby najważniejsze, trzeba by poświecić temu znacznie więcej miejsca.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok