Czarna herbata z Yunnanu

Herbaty czarne z chińskiej prowincji Yunnan noszą ogólną nazwę Dian Hong. Oznacza ona tyle, co czarna herbata z Yunnanu. Dian to dawna nazwa tej prowincji pochodząca od miejscowej ludności. Hong oznacza czerwień, co określa rodzaj herbaty, która w naszej kulturze zwana jest czarną.

Herbaty czarne z Yunnanu wytwarza się od niedawna, choć prowincja ta samą herbatę zna już od przynajmniej dwóch mileniów. Ogólnie przyjmuje się 1938 rok jako początek przemysłowej produkcji herbaty czarnej w Yunnanie. Ma to związek z inwazją japońską na Chiny, która zmusiła pewne gałęzie przemysłu do cofania się w głąb kraju. Herbata jako ważny produkt eksportowy także musiała się przeorganizować. Doskonałym pomysłem wydało się rozwinięcie przemysłu herbacianego w Yunnanie, a konkretnie w regionie Fengquing nie tylko z uwagi na warunki naturalne i istniejący przemysł, ale także odpowiednie drogi eksportowe.

Herbata czarna z tego regionu okazała się wyjątkowo wysoko ceniona i szybko podbiła gusty Europejczyków. Do dziś, za sprawą herbaty, większość naszych rodaków mająca wymienić jakąś prowincję w Chinach zaczęła by od Yunnanu jako najbardziej znanej nawet ze sklepowych półek. Jest to herbata dość charakterystyczna i ceniona. Produkuje się ją z miejscowych odmian herbaty asamskiej, ale także z innych gatunków, a nawet z dziko rosnących drzew. Cechą charakterystyczną dla tych herbat jest mocny smak z niewielką goryczą, mineralnością i słodowością. W suszu bardzo wyraźna jest obecność złotych pąków, które w tej odmianie herbaty są duże i obficie pokryte włoskami, do tego stopnia, że czasem na dnie opakowania herbat czarnych pąkowych zwanych Jinya możemy znaleźć warstwę pyłu pochodzącego właśnie z tych włosków. Odbija się to także na klarowności naparu. Podobnie jak w przypadku herbat czarnych z innych regionów, tutaj także możemy podzielić je na klasy pod względem udziału złotych pąków.

Najbardziej zwykłą i podstawową wśród Dian Hong’ów jest herbata typu Sui Cha. Jest to herbata łamana, niskiej jakości, powszechna i szeroko dostępna. Nie znajdziemy w liściach złotych pączków. Napar zaś jest wyraźny i z typowym dla Yunnanu profilem. Ceniony bywa bardziej od herbat z Indii czy Afryki.

Wyższa klasa zwana Gongfu odnosi się do jakości herbaty stosowanej do techniki parzenia gongfu cha. Anglojęzyczna nazwa tej klasy to Golden Yunnan. Jest to herbata występująca w wielu rodzajach i pod wieloma nazwami. Złoto w nazwie nawiązuje oczywiście do wspomnianych złocistych pąków.

Najwyższej jakości herbatę czarną z Yunnanu znajdziemy pod nazwą czyste złoto, czyli Jinya. Kryje się tu informacja o niezwykle dużym udziale młodych pączków liściowych. Bywa, że herbaty tego typu produkowane są z samych pączków, podobnie do białej herbaty Yin Zhen. Zresztą złoty Yin Zhen jest znaną herbatą z tej prowincji. Pączki pokryte włoskami na skutek utleniania stają się złote. Tak naprawdę są pomarańczowe, ponieważ to rozkład chlorofilu podczas utleniania liści prowadzi do odsłonięcia karotenoidów, które odpowiadają za pomarańczowy kolor.

Ciekawą herbatą pąkową z Yunnanu jest tak zwana sosnowa igła, czyli Song Zhen. Herbata ta ma bardzo charakterystycznie wyglądające liście. Nadaje im się kształt prosty i wydłużony przywodzący na myśl sosnowe igły, czemu herbata zawdzięcza swą nazwę. Jest to wysoka klasa herbaty yunnańskiej. Stawia się ją na równi z herbatą w stylu Jinya lub nawet wyżej. Formowanie liści w ten sposób nie jest nowe, lecz popularne raczej przy herbatach zielonych. Zbiór obejmuje pąk i pierwszy liść. Po utlenieniu liście mają dwa kolory, co w połączeniu z kształtem sprawia, że przypominają one suche igły sosnowe. Zastosowanie tego kształtu do herbat czarnych zostało w Yunnanie wprowadzone dopiero w ubiegłym stuleciu. Pamiętać trzeba jednak, że sama herbata czarna w tej prowincji jest dość młoda, a jej popularność urosła znacznie z czasem.

Inna czarna herbata z tej prowincji to osławiona złota małpa. Jest to jedna z bardziej znanych herbat czarnych z Yunnanu. Obecnie produkuje się ją także w prowincji Fujian. Jej nazwa odnosi się do wyglądu liści. Pączki herbaciane pokryte puchem, który w skutek oksydacji stał się złocisty, przywodzi na myśl małpią łapę. Wiele miejsc produkuje herbatę w tym stylu. Podobnie jak z innymi znanymi herbatami uważać trzeba na wersje niskiej jakości. Oryginał cechuje miodowo-brzoskwiniowy aromat i brak goryczy. Do jej produkcji zbiera się jedynie pączek i pierwszy liść.

Warto spróbować herbat czarnych z Yunnanu, ponieważ region ten, zupełnie słusznie kojarzy się nam głównie z herbatą ciemną, to jednak dian hongi z całą pewnością zasługują na swą reputację. Jest to doskonały wybór dla osób ceniących sobie herbatę czarną, ale znudzeni są już nieco zbyt powszechnymi herbatami okołorównikowymi ze Sri Lanki czy z Afryki.

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok