Często widzimy w naszej filiżance czy kubku, że z herbatą dzieją się różne zaskakujące nas rzeczy, zwłaszcza, gdy herbata stygnie. Najczęściej zwracamy uwagę na pianę, która pojawia się od razu na powierzchni naparu podczas parzenia. Inna cecha herbaty, która nas niepokoi to kożuch, czy raczej cienki film na powierzchni naparu, który czasem się mieni jak rozlana benzyna lub tłuszcz. Gdy zaś herbata przestygnie, również może nam się wydać nieapetyczna. Czarna herbata mętnieje, robi się matowa i nieprzejrzysta. Zmienia się także jej kolor na bardziej pomarańczowy.
Wszystkie te zjawiska mają swoje naukowe wyjaśnienie i nie świadczą źle o herbacie. Co ważne, nie są powodem do wylania naparu ponieważ, poza nieapetycznym wyglądem nie wydzieliły się z niej żadne substancje, których powinniśmy się obawiać.
Herbata się pieni
Pierwsze, co widzimy na herbacie to piana. Może to być kilka czystych bąbelków, które utrzymują się na powierzchni naparu lub nawet bura i brudna piana, której mamy ochotę się pozbyć przed piciem. Ciekawostką jest fakt, że istnieje teoria, że miejsce skupienia się pianki w naczyniu jest swego rodzaju barometrem i pozwala przewidzieć pogodę. Jeśli piana zbiera się przy brzegach naczynia ma to świadczyć o wysokim ciśnieniu atmosferycznym, jeśli zaś pływa w okolicy środka kubka, ciśnienie jest niskie. Nie polecamy jednak przewidywać pogody kierując się tymi przesłankami.
Piana na herbacie ma swoje źródło, jak inne opisane zjawiska, w jej składzie chemicznym, chociaż tutaj w grę wchodzi także postać liści i sposób zalewania. Jeśli zalewamy susz mocnym strumieniem wrzącej wody jesteśmy w stanie „wbić” w napar więcej powietrza, jeśli zaś dysponujemy herbatą drobną i luźna, możemy także spodziewać się, że więcej powietrza będzie w samych liściach. Powietrze to podczas parzenia uwalnia się i powoduje powstanie piany. Oczywiście samo powietrze nie wystarczy. Płyn również musi wykazywać tendencje do pienienia. W herbacianym naparze związane jest to z kilkoma składnikami. Mówimy tutaj między innymi o saponinach, których może być w herbacie około 0,1% i które herbata zawiera naturalnie. Mają one skłonność do tworzenia piany. Inne składniki herbaty odpowiedzialne za to zjawisko to inne cząsteczki posiadające cechy amfifilowe. Oznacza to, że substancje te częściowo, na jednym końcu cząsteczki, są rozpuszczalne w jednym środowisku, a częściowo, na drugim, w innym. Efektem jest piana której geneza jest taka sama jak w mydle. Substancje zawarte w naparze herbacianym powodujące pianę to rozpuszczalne w wodzie aminokwasy, zdenaturowane białka oraz kwasy tłuszczowe.
Kożuch na herbacie
Kożuszek czy raczej oleisty film na powierzchni naparu wynika ze zdolności niektórych polifenoli obecnych w herbacie do tworzenia kompleksów z węglanem wapnia zawartym w wodzie. Krótko mówiąc, im twardszej wody użyjemy do parzenia herbaty, tym grubszy i wyraźniejszy powstanie kożuch. Początkowo stanowisko środowiska naukowego było takie, że piana związana jest z naturalnymi woskami, które pokrywają liście herbaty i które w wysokiej temperaturze rozpuszczają się tworząc oleistą warstwę na powierzchni. Nowsze badania dowiodły jednak, że kożuszek w około 15% składa się właśnie z węglanu wapnia. Węglan wapnia obecny jest często w dużej ilości w wodzie pobieranej głębinowo, z warstw skał wapiennych. Aby się go pozbyć możemy wodę filtrować lub dodać cytrynę do herbaty, która sprawia że kożuch nie powstaje lub powstaje mniejszy.
Herbata mętnieje
Ostatnie budzące niepokój zjawisko to mętnienie herbaty jakiś czas po zaparzeniu. Z języka angielskiego nazywa się to crema i wygląda jakby do herbaty dolano żółtego mleka. Choć wygląda to dziwnie nie jest to powód do niepokoju ani do wylewania herbaty. Wyższej jakości herbaty czarne i oolongi zawierają teaflawiny, czyli pigmenty polifenolowe powstałe w skutek polimeryzacji katechin podczas oksydacji. Właśnie dlatego zjawisko to dotyczy głównie herbat czarnych. To właśnie teaflawiny mają żółto-pomarańczowy kolor i są jedną z przyczyn zmiany koloru liści i naparu w skutek utlenienia. Związki te, a także w pewnym stopniu kofeina mają tendencje do tworzenia kompleksów z wapniem zawartym w wodzie. Zjawisko to zatem jest nie tylko zależne od składu herbaty ale podobnie jak w przypadku opisanego wcześniej kożucha, ze składem wody. Duża zawartość wapnia w wodzie oraz duża zawartość teaflawin w herbacie stwarza warunki do jej mętnienia w czasie stygnięcia. Proces ten, podobnie jak przy kożuszku można ograniczyć dodatkiem soku z cytryny lub stosując miękką wodę.
Autorem tekstu jest Rafał Przybylok
Pyszne rooibosyZobacz wszystkie
Herbata rooibos eggnog 50g
Herbata rooibos banan z czekoladą 50g
Herbata rooibos ananasowo cytrynowy sorbet 50g
Herbata rooibos Rooibos zielona 50g
Herbata rooibos pomarańcza naturalna 50g
Herbata rooibos tropikalna 50g
Youtube Czajnikowy.plWszystkie filmy
Poznaj produkty Czajnikowy.pl
Herbata czysta
180 Produkty
Herbata aromatyzowana
71 Produkty
Herbata zielona matcha
15 Produkty
Herbata czerwona pu-erh
6 Produkty
Herbata owocowa i ziołowa
85 Produkty
Yerba mate aromatyzowana
34 Produkty
Przeczytaj również
Herbata owocowa na wiosnę
Herbatki owocowe polecane są chyba wszystkim. Nie zawierają liści herbaty, więc nie ma żadnych problemów[...]
mar
Dziesięć porad jak zrobić lepsze wzory na kawie latte art
Crema, która pojawia się na kawie zaraz po wykonaniu espresso, stanowi idealny podkład do zrobienia[...]
mar
Właściwości czerwonej herbaty Pu-erh: część 4
Właściwości czerwonej herbaty Pu-erh. Czy można schudnąć pijąc czerwoną herbatę? Można!
kwi
Czym różni się kofeina od teiny
Odpowiedź na pytanie czym różni się kofeina od teiny jest bardzo prosta: teina pochodzi z[...]
cze
Sosnowa Yerba Mate na zimę
Na zimę większość z nas zamienia się w leniuszków, sączących godzinami wymyślne herbatki. Dlatego dzisiaj[...]
gru
Herbata z Kolumbii. Kolumbijska herbata
Obecnie pod uprawami znajduje się tam 51 hektarów, roczna produkcja osiąga wielkość 82 ton herbaty[...]
gru
Xu Ri Dong Sheng: Herbata Artystyczna, Kwitnąca, Rozwijająca się
Po zaparzeniu Xu Ri Dong Sheng listki rozwijają się. Pokazuje się czerwony kwiat kwiecie amarantusa[...]
gru
Jak herbata wpływa na organizm
Wpływ na herbaty na organizm jest znaczący, a włączenie jej do zbilansowanej diety wskazane i[...]
lip