Czego nie popijać herbatą?

Odpowiedź na to pytanie jest dość prosta. Należy powiedzieć: posiłków. Wiele osób zdziwi się. Przecież nie tylko u nas herbata jest częstym i preferowanym napojem do jedzenia. Poranna herbata do śniadania, herbata do kolacji, czy chociażby słynny angielski five o’clock, który – bądź, co bądź – jest posiłkiem.

Nie ma powodu do paniki. Jak zwykle w takich przypadkach mowa jest o nawykach i regularnym, długotrwałym popijaniu herbatą posiłków. Szczególnie głównych posiłków, nie zaś słodkiego podwieczorku, ponieważ najważniejszą sprawą o jakiej trzeba powiedzieć to ograniczanie przez herbatę przyswajania żelaza z posiłku.

Herbata a przyswajanie żelaza

Mowa o żelazie niehemowym, czyli takim, które pochodzi z roślin. Rośliny często mają większą zawartość żelaza niż mięso, lecz jego biodostępność, czyli to w jakim stopniu jesteśmy w stanie je przyswoić, jest znacznie niższa. Najlepiej przyswajalne jest żelazo hermowe, czyli pochodzenia zwierzęcego. Kwestia ta interesować powinna przede wszystkim wegetarian, ponieważ to oni jako jedyne źródło żelaza mają do dyspozycji rośliny bogate w jego niehemową postać. Zwłaszcza oni zatem powinni uważać na herbatę (i kawę) pitą do posiłków zawierających żelazo.

Naukowcy wskazują jednoznacznie, że spożycie tanin obecnych w herbacie (zwłaszcza mocno zaparzonej i gorzkiej) może ograniczyć znacznie przyswajalność żelaza. Badania dowodzą, że już 5 mg ogranicza przyswajanie żelaza o 20%, 25 mg tanin już o 67%, a 100 mg o 88%. Według innych badań popicie zwykłą herbatą posiłku może ograniczyć przyswajanie pochodzącego z niego żelaza o ponad 60%. Co ciekawe, nie odpowiada za to kofeina, lecz właśnie tanina. Przeprowadzono osobne badania, aby sprawdzić jaki wpływ na przyswajanie różnych substancji ma kofeina i okazało się, że utrudnia ona przyswajalność żelaza jedynie o 6%.

Nie tylko żelazo się liczy

Sprawa nie ogranicza się jedynie do żelaza, ponieważ w wynikach innych badań czytamy, że EGCG – główny polifenol w herbacie – może być odpowiedzialny za chelatowanie żelaza, miedzi i chromu w organizmie. Mało kto wie, że miedź i chrom są niezbędne dla naszego zdrowia, odpowiadając za metabolizm i odporność.

Czy zatem powinniśmy się obawiać? Tylko jeśli nie jemy mięsa, a w naszym codziennym nawyku jest popijanie posiłków mocną herbatą. Poza tymi sytuacjami warto o tym po prostu pamiętać i jeśli już chcemy popić czymś posiłek, lepiej wybrać wodę lub sok owocowy.

Po więcej szczegółów zapraszamy do: Inhibition of food iron absorption by coffee T A Morck, S R Lynch, J D Cook Does caffeine bind to metal ions? Sevgi Kolaylı, Miraç Ocak, Murat Küçük, Rıza Abbasoǧlu, Inhibition of non-haem iron absorption in man by polyphenolic-containing beverages R F Hurrell, M Reddy, J D Cook, Iron absorption and phenolic compounds: importance of different phenolic structures, M Brune, L Rossander, L Hallberg, Epigallocatechin Gallate: A Review of Its Beneficial Properties to Prevent Metabolic Syndrome Samuel Legeay, Marion Rodier, Laetitia Fillon, Sébastien Faure, and Nicolas Clere

Autorem tekstu jest Rafał Przybylok