Gatunki i odmiany herbaty
Często możemy spotkać na opakowaniu herbaty (zwłaszcza indyjskiej) przy jej nazwie oznaczenia CL lub Ch. Cl oznacza clonal, a Ch odnosi się do herbaty chińskiej. Chińskie szczepy herbaty w Indiach swoją historią sięgają już połowy XIX wieku, gdy sprowadzili je z Chin Brytyjczycy. Okazuje się, że lepsze plony przynosi jednak herbata, której sadzonki zostały specjalnie wyselekcjonowane i skrzyżowane. Wtedy pojawia się symbol Cl. Jeśli herbata natomiast pochodzi z krzewu, który w prostej linii wywodzi się z chińskich sadzonek i zadbano o niezmienność jego cech wtedy mamy znaczek Ch.
W Indiach występuje jednak rodzima herbata, która rosła tam już za czasów Imperium Brytyjskiego. Gatunek assamski różni się znacznie od swojej chińskiej kuzynki, a w dzisiejszych czasach jest z nią już mocno skrzyżowany. Aby nabrać nieco oglądu w skomplikowanym świecie kilkudziesięciu podgatunków i szczepów herbacianych krzewów trzeba sięgnąć do historii herbaty.

Dzikorosnącą herbatę zalicza się do trzech podstawowych gatunków, które swym występowaniem wyznaczają obszar. Ma on kształt wachlarza, gdzie każdy z jego wierzchołków zdominowany jest przez konkretny gatunek. Wachlarz ten mieści się między swoją zachodnią granicą wzdłuż wzgórz Nagaland, Manipur i Lushai, wzdłuż Assam-Myanmar (Birma) aż do Chin. Jedno ramię wachlarza prowadzi przez znane z produkcji herbat prowincje chińskie takie jak Sichuan, Hubei, Hunan, Anhui do prowincji Zhejiang na wschodzie. Drugie skrzydło natomiast prowadzi od linii zachodniej granicy na południe przez wzgórza w Birmie i Tajlandii, aż do Wietnamu. Trzy gatunki wyznaczające wachlarz dzikich stanowisk to herbata assamska zajmująca zachodnią linię graniczną, herbata chińska zajmująca wierzchołek północnego ramienia oraz herbata kambodżańska zajmująca ramię południowe.
Te podstawowe gatunki herbaty zostały zmieszane ze sobą na przestrzeni lat. Odkąd botanicy starają się metodą szczepienia i selekcji sadzonek uzyskać najbardziej efektywne gospodarczo odmiany możemy już mówić o postępującym zaniku cech charakterystycznych dla poszczególnych odmian. Uprawy herbaciane są dziś zdominowane przez odmianę chińską oraz assamską.
Odmiana kambodżańska niemal zaniknęła, ponieważ jej cechy szczególne nie odbiegały bardzo od herbaty chińskiej i czasem zalicza się je do wspólnej rodziny.
Odmiana assamska dorasta do wysokości od 6 do 18 metrów i ma wyraźnie większe i dłuższe liście od odmiany chińskiej osiągające długość od 12 do 20 cm. Wyróżnia się podstawowe pięć odmian assamskiej herbaty cechujące się coraz większymi liśćmi. Od mniejszych przez większe z odmian Manipuri po wielkolistne z Lushai. Okres eksploatacji drzewek herbacianych wynosi do 40 lat.

Odmiana chińska posiada mniejsze liście od 6 do 9 cm długości. Krzewy osiągają wysokość niespełna 3 metrów i cechują się większą odpornością na niskie temperatury. Żywotność krzewów sięga nawet 100 lat. Choć znane są okazy uprawiane znacznie dłużej.
Odmiana kambodżańska osiąga wysokość do 5 m i liście ma wielkości pośredniej między odmianą chińską a assamską. Obecnie występuje skrzyżowana z innymi odmianami.
Obecnie liście herbaty mogą mieć przeróżną wielkość od 3,8 cm w przypadku najmniejszych odmian chińskich aż do 25 cm przy największych liściach assamskich stąd różnice w ilości zbiorów. 2000 listków chińskich może ważyć jeden funt (niecałe pół kilograma) podczas gdy 2000 listków asamskich może ważyć nawet 2 kg. Liście różnią się także kształtem. Mogą mieć różne ząbkowanie lub być zupełnie obłe.

Odmiana o dużych liściach stosowana jest w prowincji Yunnan w Chinach do produkcji herbaty Pu-Erh. Tylko herbata z tego szczepu i z tego regionu może być nazywana tą nazwą. Im bardziej natomiast kierujemy się na wschód tym mniejsze listki herbacianych krzewów spotykamy na plantacjach.
Są oczywiście wyjątki wśród szczepów herbacianych. Na przykład herbata Tai Ping Hou Kui pochodzi ze specjalnej, rzadkiej odmiany krzewów posiadających bardzo wąskie i niezwykle długie liście. Herbaty gruzińskie natomiast cechują się wyjątkową wytrzymałością na niskie temperatury. Niektóre z tych szczepów potrafią wytrzymać temperaturę nawet kilkunastu stopni poniżej zera.
Autorem tekstu jest Rafał Przybylok
Pyszne rooibosyZobacz wszystkie
Herbata Kafar rooibos z pomarańczą 50g
Herbata rooibos słodkie espresso 50g
Herbata rooibos eggnog 50g
Herbata rooibos banan z czekoladą 50g
Herbata rooibos ananasowo cytrynowy sorbet 50g
Herbata rooibos korzenne ciasteczko 50g
Youtube Czajnikowy.plWszystkie filmy
Poznaj produkty Czajnikowy.pl
Herbata czysta
214 Produkty
Herbata aromatyzowana
77 Produkty
Herbata zielona matcha
21 Produkty
Herbata czerwona pu-erh
5 Produkty
Herbata owocowa i ziołowa
97 Produkty
Yerba mate aromatyzowana
37 Produkty
Przeczytaj również
Herbata z Azorów – Gorreana
Dzisiaj przygotowałam czarną herbatę Gorreana Pekoe. Herbatę Pekoe wytwarza się z drugiego liścia na pędzie.[...]
sty
Od kiedy można pić kawę? Czy 12,13,14,15 latek może pić kawę?
W powszechnej opinii panuje przeświadczenie, że kawa to napój dorosłych. Będąc dzieckiem wielu z nas[...]
sty
15 książek o herbacie, które warto przeczytać + bonus
Ogólnie o herbacie traktuje wiele pozycji, lecz szybko zorientujemy się, że wiele z tych książek[...]
mar
Herbata ze Sri Lanki
Ceylon to słowo dobrze znane każdemu, kto pija herbatę chociażby za sprawą faktu, że wiele[...]
lut
Ile kalorii ma herbata?
Herbata czarna posiada 1 kcal, z głównych składników wymienia się tutaj 0,3g węglowodanów. Herbata zielona[...]
sty
Yerba mate Latte, przepis na Mate Latte. Yerba mate z mlekiem
Yerba mate Latte można przygotować zarówno na ciepło, jak i na zimno. Taki napój świetnie[...]
lip
Jak powstała czarna herbata?
Po pierwszym kontakcie z herbatą, Europejczycy sądzili, że czarna i zielona herbata pochodzą z różnych[...]
lip
Kiszone cytryny do herbaty, przepis
Każdy, kto skosztuje czarnej herbaty lub rooibosa, zaprawionego plasterkami miodowych cytryn i odrobiną syropu z[...]
lis