Czy kawa zniknie z Ziemi? Koniec arabiki?

Kilka lat temu naukowcy z Brytyjskiego Royal Botanic Gardens dokonali komputerowej symulacji wpływu zmian klimatycznych na krzewy kawowca, z którymi ta roślina będzie musiała się zmierzyć w następnych dziesięcioleciach. Według ich przewidywań wzrost temperatury doprowadzi już w 2080 roku do zmniejszenia liczby plantacji uprawiających kawę (Coffea Arabica) o około 85%, choć kreśli się również gorsze scenariusze o całkowitym wymarciu tego gatunku kawowca. Nawet gdy uznamy przewidywania za przesadzone, to nie możemy zbagatelizować negatywnego wpływu klimatu na rozwój plantacji. Kawa jest jednym z najważniejszych towarów handlowych na świecie, a popyt na nią zwiększa się z roku na rok. Taka sytuacja powoduje, że coraz więcej plantacji nie jest w stanie sprostać aktualnemu zapotrzebowaniu. W związku z tą sytuacją wszystkie wahania obfitości rocznych zbiorów drastycznie odbiją się na cenie produktu.

Autorem tekstu jest Adam Laska, właściciel marki Kafar (kafar.info), który prowadzi szkolenia związane z przygotowywaniem kawy.

Klimat a koniec kawy

Według szacunków klimatologów, najbliższe 50 lat przyniesie wzrost średniej temperatury na ziemi o ok. 4°C. Jeśli do tego dojdzie, 60% terenów, na których zlokalizowane są obecnie plantacje kawy, nie będzie nadawała się do kontynuowania upraw. W poszukiwaniu odpowiednich warunków farmy kawowca będą zmuszone przenosić się na wyższe tereny górskie, co w wielu przypadkach nie będzie możliwe z racji ograniczonej deniwelacji terenu. Od setek lat hodowla kawy była domeną krajów znajdujących się w obszarze tzw. “Coffee belt” – pasa okalającego ziemię pomiędzy zwrotnikiem raka a zwrotnikiem koziorożca -, jest jednak wielce prawdopodobne, że zmiany klimatu przyczynią się do pojawienia się nowych regionów upraw, dotychczas nie mających z kawą nic wspólnego.

Kawa

Kawa Ethiopia CoffeePro 250g

48.31 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Kafar Brazylia Blend 1000g

104.00 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa HAYB Dark Yellow Espresso Blend 250g

32.00 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Się Przelewa Kwiat HAYB 250g

44.50 zł

Do koszyka

-27%

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa Kafar Gwatemala 250g

49.00 zł 35.67 zł

Powiadom o dostępności

Kawa

Kawa Się Przelewa Owoc HAYB 250g

44.99 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Się Przelewa Klasyk HAYB 250g

32.00 zł

Do koszyka

-18%

Kawa

Kawa HAYB Brazylia 1000g

105.01 zł 86.10 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa HAYB Brazylia 250g

31.46 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Brazylia Cerrado Coffee Proficiency 1000g

109.00 zł

Do koszyka

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa mielona Agust Gentile 250g

30.00 zł

Powiadom o dostępności

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa Kafar Etiopia 250g

49.00 zł

Powiadom o dostępności

Oczekujemy na dostawę

Kawa

Kawa La Brasiliana Marfisa 250g mielona

26.00 zł

Powiadom o dostępności

Kawa

Kawa Espresso Gwatemala CoffeePro 1000g

144.00 zł

Do koszyka

Kawa

Kawa Kafar Brazylia 1000g

104.00 zł

Do koszyka

Broca a koniec kawy

Wytwarzana przez krzewy kofeina ma za zadanie chronić roślinę przed atakiem owadów. Istnieje jednak chrząszcz lubujący się w owocach kawowca, którego popularnie na świecie nazywa się Broca. Kornik kawowiec (Hypothenemus hampei) jest owadem pochodzącym z Afryki, niestety w ostatnich kilkudziesięciu latach został przeniesiony w rejony kontynentu amerykańskiego, przyczyniając się do znacznych strat. Chrabąszcz składa jaja w pestce wiśni kawowej, a rozwijające się larwy drążą jej wnętrze.

Rdza kawowa a koniec kawy

Największym wrogiem kawy w dzisiejszych czasach jest pustosząca uprawy rdza kawowa. Choroba znana pod tą nazwą atakuje krzewy, a jej symptomem jest pomarańczowy nalot, który przyczynia się do powolnego usychania rośliny. Epidemie rdzy kawowej co kilka lat wybuchają w różnych częściach świata. W dzisiejszych czasach chorobę obserwuje się w większości krajów uprawiających kawę na każdym kontynencie. O niszczącej sile rdzy kawowej przekonała się między innymi słynąca niegdyś z upraw kawy Sri Lanka – jeden z pierwszych krajów na świecie, gdzie hodowano kawę po okresie dominacji krajów arabskich. W szybkim czasie epidemia choroby na dobre zniszczyła prawie wszystkie plantacje tego regionu. Kolejny wybuch epidemii mogliśmy obserwować w 2012 roku w krajach Ameryki Łacińskiej. Postawił on w stan gotowości wszystkie lokalne instytucje trzymające pieczę nad rozwojem branży kawowej i przyczynił się do wzrostu ceny kawy na świecie.

Genetyka a koniec kawy

Chcąc prześledzić historię wędrówki kawy od wyżyn Etiopii aż do rozprzestrzenienia się jej do stanu obecnego okaże się, że prawie wszystkie uprawy kawy na świecie wzięły się od kilku drzewek wywiezionych przez Arabów z centralnej Afryki w trzynastym wieku. Znaczne ograniczenie puli genetycznej stanowi kolejny problem i może się przyczynić do nagłego wyniszczenia całej populacji gatunku. Globalne ocieplenie przyczynia się do wymierania pierwotnych plantacji kawy w Etiopii, które stanowią ostatnią deskę ratunku i niezwykle cenny materiał genetyczny.

O ile śmiało można stwierdzić, że zupełne wymarcie Arabiki jest mało prawdopodobnym scenariuszem, to jest wielce prawdopodobne, że w przyszłości jej cena będzie zaporowa. Branża kawowa daje pracę ogromnej ilości ludzi na świecie, często stanowiąc w krajach uprawy kawy jedyne źródło dochodu. Walka o utrzymanie status quo na rynku kawy toczy się zatem o poważniejsze cele niż tylko filiżanka naparu.