Crema na kawie: to znak jakości kawy?

Każdego dnia internet jest zalewany kolejnymi filmami i zdjęciami gęstego espresso wylewającego się leniwie z portafiltra. Trudno znaleźć w mediach społecznościowych profil związany z kawą nie posiadający podobnych ujęć na swoich stronach. Świadczy to niewątpliwie o podziwie dla gęstej cremy, wieńczącej tylko najlepsze szoty – ale czy na pewno najlepsze?

Autorem tekstu jest Adam Laska, właściciel marki Kafar (kafar.info), który prowadzi szkolenia związane z przygotowywaniem kawy.

Czym jest crema na kawie?

Crema to święty Graal każdej wypełniającej filiżankę swoją oleistą materią, przekraczającą 8% TDS kawy. Bardziej potocznie, pianka na powierzchni espresso powstała z bąbelków dwutlenku węgla, wypłukanego z ziaren wraz z ekstrakcją.

Co powoduje gęstą i obfitą cremę na kawie?

Świeżość kawy – Obecność dwutlenku w ziarnach kawowca jest wynikiem procesów spalania powstałych w wyniku obróbki termicznej. W pierwszym tygodniu po wypaleniu zauważamy bardzo intensywną emisję CO2, która z każdym kolejnym tygodniem maleje. Kawa o krótkim okresie od wypalenia zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia dużej ilości pianki na powierzchni naparu.
Rodzaj wypalenia – Skoro już wiemy, że dwutlenek węgla jest wynikiem spalania, nikogo nie zdziwi fakt, iż wydłużając proces palenia kawy, spowodujemy również zwiększenie ilości CO2 w ziarnach. Właśnie dlatego kawa ciemno palona często przyniesie dużo większą cremę niż to samo ziarno w jaśniejszym kolorze.
Robusta – Dla wielu ludzi jest to jeden z argumentów świadczących o konieczności mieszania robusty z arabiką. Będzie to jednak przedkładanie efektu wizualnego nad smak naparu, co wydaje się pozbawione racjonalnych argumentów – wygląd to nie wszystko, liczy się wnętrze.

Co powoduje małą i jasną cremę na kawie?

Niska temperatura parzenia – Zbyt niska temperatura parzenia przyczyni się do powstania małej ilości cremy o jaśniejszym odcieniu. Jest to ważna informacja dla baristy, który wykonując kolejne espresso z tej samej kawy, łatwo wychwyci błąd.
Niskie ciśnienie parzenia – Użycie niższego ciśnienia w ekspresie zmniejszy ilość cremy z racji mniejszej siły, z jaką woda przeciska się przez kawę w sitku.
Zwietrzała kawa – Jest to szczególnie widoczne, gdy zbyt długo przetrzymamy zmieloną kawę przed wykonaniem espresso. Często spotykany problem w młynkach o wysokiej retencji i długim kanale wylotowym, gdzie duże ilości kawy z poprzedniego mielenia zalegają przez dłuższy czas nim wylecą do sitka wraz z kolejnym mieleniem.

Nie o taką cremę na kawie walczyłem!

Jakkolwiek nie można odmówić cremie upiększania espresso, to nie warto kruszyć kopii, by zwiększać jej ilość na powierzchni kawy. Crema sama w sobie nie jest smaczna, dlatego dobrym pomysłęm jest intensywne zamieszanie kawy przed pierwszym łykiem. Wydawanie werdyktu na podstawie pianki na espresso wielokrotnie będzie krzywdzące dla kawy, wszak może być ona wyznacznikiem świeżości kawy, ale równie dobrze może świadczyć o zbyt ciemnym paleniu lub obecności robusty.