Czym jest herbateizm? Filozofia herbaty

Autorką tekstu jest Wiktoria Wawrzyniak

Pierwotnie herbata była traktowana jako lek, dopiero w XV wieku w Japonii picie tego złotego naparu ewoluowało do swoistej filozofii nazwanej wówczas herbateizmem, czyli kultem piękna, sposobem postrzegania człowieka i natury. Podstawą tego jest próba odnalezienia estetycznych wartości  w codzienności, docenienia prostoty, ładu i harmonii.

Herbateizm przejawia się w każdej cząstce życia, w sposobie ubierania się, wystroju domu, ale również w sztuce, moralności, wyznawanych wartościach, sposobie zachowywania się a nawet chodzenia. Rzecz w tym, aby wszystko było doskonale wyważone i stanowiło harmonijną całość. Prawdziwy herbateizm to „sztuka zatajania piękna, które należy znajdować samemu; jest sztuką sugerowania tego, czego nie ośmielamy się obnażyć. Jest szlachetną umiejętnością sugerowania tego, czego nie ośmielamy się obnażyć (…) kpienia z siebie samego, spokojnie lecz przenikliwie, a zatem samą kwintesencją humoru – uśmiechem filozofii”. Ten sposób życia w Japonii był praktykowany przez wszystkie klasy społeczeństwa.

W Japonii, osobę, która ma w sobie mało wrażliwości na piękno nazywa się „człowiekiem niemającym w sobie herbaty”. A tego, który daje się ponieść emocjom piętnuje się tam jako „mającą zbyt wiele herbaty w sobie”. Te dwa przysłowia doskonale odzwierciedlają znaczenie jakie przypisuje się herbacie w kulturze Wschodniej.

Zwyczaj picia herbaty przeniknął do naszego kręgu kulturowego na początku XVII w. Z początku  w Anglii był on zarezerwowany tylko dla najzamożniejszych, ze względu na wysokie ceny, jednak wbrew przeszkodom rozprzestrzeniał się dość szybko i już 100 lat później londyńskie kawiarnie zamieniły się w herbaciarnie, jednocześnie torując drogę do sukcesu i zyskania ogromnej popularności tego napoju. Polska, według niedawno opublikowanych statystyk, zajmuje 4. miejsce  w Europie w spożywaniu herbaty (1 kg herbaty rocznie na osobę). W skali światowej zajmujemy  9. miejsce, zostawiając w tyle m. in. Japonię. Skoro prześcignęliśmy w skali liczbowej kraj, w którym jest to narodowy napój, to może warto wraz z tym zwyczajem zaczerpnąć od niego odrobinę filozofii i postarać się od czasu do czasu nadać piciu herbaty głębszy wymiar niż tylko użycie go do popicia śniadania? Być może wtedy okaże się, że herbata kryje w sobie dużo więcej.